ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ ၊ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈ

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ

ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈ (GlobalWarming) ဆိုသည္မွာကမၻာ့ေျမမ်က္ႏွာျပင္ႏွင့္ေလထုအတြင္းတြင္

အပူခ်ိန္တေျဖးေျဖးျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ကမၻာႀကီးတစ္ခုလုံးအပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာျခင္းကို

ဆိုလိုပါသည္။ 

  

 ေနမွျဖာထြက္ေသာေရာင္ျခည္မ်ား(short wave radiation)သည္ကမၻာေျမမ်က္ႏွာျပင္

ေပၚသို႔က်ေရာက္ၿပီးသည့္အခါအခ်ိဳ႕ကိုကမၻာေျမျပင္ကစုပ္ယူထားၿပီးအခ်ိဳ႕ သည္ 

အပူလႈိင္း(long wave radiation) သို႔မဟုတ္ အနီေအာက္ေရာင္ျခည္ (infrared radiation)အျဖစ္    ေျပာင္းလဲသြားပါသည္။

ယင္းအပူလႈိင္းမ်ားကိုေလထုအတြင္းရွိ 

ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္(CO2)၊  

မီသိန္း(CH4) ၊

ႏိႈက္ထရပ္ေအာက္ဆိုဒ္(N2O) စသည့္ဓါတ္ေငြ႕မ်ားကစုပ္ယူထားျခင္းျဖင့္  လူ၊တိရိစၧာန္ႏွင့္သစ္ပင္

တို႔ရွင္သန္ေနထိုင္ႏိုင္ရန္သင့္တင့္မၽွတေသာအပူဓါတ္ကိုရရွိေစပါသည္။

အဆိုပါဓါတ္ေငြ႕မ်ားသည္

ကမၻာႀကီးကိုပူေႏြးေစၿပီးမွန္လုံအိမ္ကဲ့သို႔စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္သျဖင့္ 

မွန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ႕မ်ား (Greenhouse Gases- GHGs) ဟုတင္စားထားၾကပါသည္။

သို႔ရာတြင္စက္မႈေခတ္ထြန္းကားလာသည့္အခ်ိန္မွစတင္၍စက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ား၊စက္တပ္ယာဥ္မ်ား

တိုးပြားလာျခင္းေၾကာင့္ေက်ာက္မီးေသြး၊ဓါတ္ဆီ၊ဒီဇယ္၊သဘာဝဓါတ္ေငြ႕စသည့္႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာ

မ်ားသုံးစြဲမႈတစ္ႏွစ္ထက္တစ္ႏွစ္တိုးတက္မ်ားျပားလာခဲ့ရာမွေလထုအတြင္း CO2 အပါအဝင္မွန္လုံ

အိမ္ဓါတ္ေငြ႕မ်ားအဆမတန္မ်ားျပားလာခဲ့ပါသည္။

ဤနည္းအားျဖင့္ေလထု၏အပူရွိန္ကိုစုပ္ယူ၍

ေျမျပင္သို႔ျပန္လည္ထုတ္လႊင့္ႏိုင္မႈႀကီးမားလာၿပီးကမၻာႀကီး၏အပူခ်ိန္ကိုျမင့္တက္လာေစရာ

ယခုအခါ  ကမၻာႀကီး၏အပူခ်ိန္သည္ 

လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း(၁၄၀)ကထက္ (၁) ဒီဂရီဖာရင္ဟိုက္ (၀.၅ ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္) ပိုမိုပူေႏြးလာသည္ ဟု  

ဆိုပါသည္။

ရာသီဥတုေျပာင္းလဲေဖာက္ျပန္မႈမ်ားသည္ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာမႈေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီးကမၻာႀကီးပူေႏြးလာျခင္း

သည္လည္းမွန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ႕မ်ားထုတ္လႊတ္မႈမ်ားျပားလာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ရာသီဥတု

ေျပာင္းလဲမႈသည္ ယေန႔လူသားမ်ားရင္ဆိုင္ေနရေသာစိန္ေခၚမႈႀကီးတစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။

IPCC  (Inter governmental Panel on Climate Change) ၏ စတုတၳအႀကိမ္ေျမာက္ဆန္းစစ္ေတြ႕ရွိခ်က္

အစီရင္ခံစာတြင္ရာသီဥတုေျပာင္းလဲမႈသည္စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ၊ေရရွည္တည္တန္႔ေသာျပည့္စုံမႈႏွင့္

တစ္ကြအႏၲရာယ္နားနီးသူမ်ား၏ဘဝရွင္သန္မႈစသည္တို႔ကိုၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိေၾကာင္းသိပၸံနည္းက်

ေတြ႕ရွိခ်က္ကိုေဖာ္ျပထားပါသည္။

ထို႔အျပင္အကယ္၍မွန္လုံအိမ္ဓါတ္ေငြ႕ထုတ္လႊင့္မႈသည္လက္ရွိႏႈန္းထားအတိုင္းဆက္လက္ျမင့္တက္ေနၿပီး

စက္မႈမထြန္းကားခင္အခ်ိန္တြင္ရွိႏႈန္းထား၏ႏွစ္ဆျမင့္တက္လာခြင့္ျပဳမည္ဆိုပါက ကမၻာႀကီးသည္ဤရာစုႏွစ္အတြင္းပ်မ္းမၽွအပူခ်ိန္၃ဒီဂရီစင္တီိဂရိတ္မၽွျမင့္တက္လာမႈကိုႀကဳံေတြ႕ရပါမည္။     

ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ျမင့္တက္လာမႈ၊

စိုက္ပ်ိဳးရာသီေျပာင္းလဲလာမႈ၊

အစြန္းေရာက္ရာသီဥတုျဖစ္စဥ္မ်ားျဖစ္ေသာမုန္တိုင္းျဖစ္ေပၚမႈ၊ေရႀကီးမႈႏွင့္မိုးေခါင္မႈစသည္တို႔၏ႀကိမ္ႏႈန္း

ႏွင့္ျပင္းအားတိုးလာမႈစသည့္ဆိုး႐ြားေသာအက်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္လာပါမည္။

သို႔ျဖစ္ရာအႏၲရာယ္ရွိေသာမွန္လုံအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ေလထုထဲတြင္ပါဝင္မႈတည္ၿငိမ္ေစ‌ေရးသည္

လူသားအားလုံး၏တာဝန္တစ္ရပ္ျဖစ္လာပါသည္။

အက္ဆစ္ဆိုတာဘာလဲ

အက္ဆစ္ပါ၀င္မႈႏႈန္းထားကို pH ျ ဖင့္ ေဖာ္ၫႊန္းပါသည္။

 pH ဆိုသည္မွာ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ အိုင္းယြန္း ပါ၀င္မႈႏႈန္းျဖစ္ပါသည္။

 ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ အိုင္းယြန္းပါ၀င္မႈမ်ားလွ်င္ အက္ဆစ္၏ ျပင္းအား မ်ားျပားပါသည္။ 

ဘက္ထရီတြင္ပါ၀င္ေသာ အက္ဆစ္သည္ pH အဆင့္ (၁)ရွိပါသည္။ 

လူတို႔၏ အသားအေရနွင့္ ထိေတြ႔ပါက ပူေလာင္ၿပီး အနာတရ ျဖစ္ေစသည့္အျပင္ အ၀တ္အထည္တို႔ကို ေပါက္ၿပဲေစပါသည္။ ကၽြႏုပ္တို႔ စားေသာက္လ်က္ရွိေသာ အစားအစာတို႔တြင္ အက္ဆစ္ပါ၀င္မႈမ်ားရွိေနပါသည္။ 

 သို႔ရာတြင္ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းရွိ အစာအိမ္သည္ အက္ဆစ္ဓာတ္ပါ၀င္မႈကို ကန္႔သတ္ခ်က္အတိုင္းအတာျဖင့္ လက္ခံႏိုင္စြမ္းရွိသည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။

အက္ဆစ္ပါ၀င္ေသာမိုးေရထဲတြင္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္း၊

အက္ဆစ္ဓာတ္အေပ်ာ့စားျဖစ္ေပၚ ေနေသာ ေရကန္၊ အင္းအိုင္တို႔တြင္ ေရကူးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း လူသားမ်ားအားထိခိုက္မႈမရွိေပ။ သို႔ရာတြင္ သံထည္ပစၥည္းမ်ား သံေခ်းတက္ျခင္း၊ ေၾကးထည္ပစၥည္းမ်ားေၾကးညႇိတက္ျခင္း၊ ကြန္ကရိ အေဆာက္အဦမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ မာဘယ္ေက်ာက္မ်ား အေရာင္ေျပာင္းျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။

 

အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမူ

ေက်ာက္မီးေသြးႏွင့္ ေလာင္စာမ်ားျဖစ္ေသာ ဓာတ္ဆီ၊ ဒီဇယ္ဆီတို႔ကို လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားေပးစက္၊ စက္မႈကုန္ထုတ္စက္ရံုမ်ား၊ ပို႔ေဆာင္ေရးယာဥ္တို႔တြင္ အသံုးျပဳရာမွ ထြက္ေပၚလာသည့္ ဆာလဖာ ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္(  SO₂ ) ႏွင့္  ႏိုက္ထရိုဂ်င္ ေအာက္ဆိုဒ္ ( NO_x  ) ဓာတ္ေငြ႕မ်ားအျပင္ မီးခိုး၊ ၾကပ္ခိုးႏွင့္ ျဒပ္မႈန္တို႔သည္လည္း ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို ျဖစ္ေစၿပီး အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစပါသည္။ 

အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းရာတြင္ အစိုျဖစ္ထြန္းျခင္း (Wet Deposition)ႏွင့္ အေျခာက္ျဖစ္ထြန္းျခင္း (Dry Deposition) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိၿပီး

အစိုျဖစ္ထြန္းျခင္း (Wet Deposition)

 

အစိုျဖစ္ထြန္းျခင္းတြင္ SO₂ ႏွင့္ NO_x ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္တကြ အျခားျဒပ္မႈန္တို႔သည္ ေလထုအတြင္း၌ လြင့္ေမ်ာလ်က္ရွိေသာ တိမ္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းမိေသာအခါ တိမ္အတြင္းရွိ ေရစက္ေရေပါက္မ်ားႏွင့္ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္အိုင္းယြင္း(H⁺)တို႔ဓာတ္ျပဳ ၿပီး၊ ဆာလျဖဴရစ္အက္ဆစ္ႏွင့္ ႏိုက္ထရစ္ အက္ဆစ္မ်ား အျဖစ္သို႔ ဓာတ္ေျပာင္းသြားၾကရာမွ

 မိုးေရ၊ ႏွင္းပြင့္ ျမဴ ထူႏွင့္ ျမဴအျဖစ္ ကမၻာေပၚသို႔ ရြာက်ျခင္းျဖစ္စဥ္ပင္ျဖစ္သည္။ 

 အေျခာက္ျဖစ္ထြန္းျခင္း (Dry Deposition)

အက္ဆစ္ အေျခာက္ျဖစ္ထြန္းျခင္းမွာ ရာသီဥတုသာယာသည့္ အခ်ိန္အခါ မ်ားႏွင့္ တိမ္ထူသည့္ ေန႔မ်ားတြင္ ေလထုထဲတြင္ ေရာေႏွာပါ၀င္ေနေသာ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည့္ ဓာတ္ေငြ႕မ်ားႏွင့္ လႊင့္ေမ်ာေနေသာ ျမဴ မႈန္၊ ျဒပ္မႈန္တို႔သည္ ေျမျပင္၊ အေဆာက္အဦႏွင့္ သစ္ပင္မ်ားေပၚသို႔ တိုက္ရိုက္က်ေရာက္ျခင္းႏွင့္ လူတို႔၏ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းသို႔ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းမွ တစ္ဆင့္ ၀င္ေရာက္ လာျခင္းျဖစ္စဥ္ပင္ျဖစ္သည္။

အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ျပသနာမ်ား

အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈေၾကာင့္ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားႏွင့္ သက္မဲ့ ရုပ္၀တၱဳမ်ားကို ထိခိုက္ပ်က္စီး ဆံုးရႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။

ေရေနသတၱ၀ါမ်ားပ်က္စီးျခင္း

 ျမစ္ေခ်ာင္း၊အင္းအိုင္မ်ားတြင္အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားျပားလာပါကမွီတင္းေနထိုင္ေသာ ေရေနသတၱ၀ါမ်ားအား ထိခိုက္ပ်က္စီးေစပါသည္။ 

ငါးတို႔သည္ ငါးသားဥ၊ သားေဖာက္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ေခ်။ 

ထိုအျပင္ ငါးတို႔၏ အစာျဖစ္ေသာ ပိုးမႊားေကာင္မ်ား ေသေၾကပ်က္စီးၾကသျဖင့္ အစာအာဟာရ ရွားပါးမႈႀကံဳေတြ႔ရပါသည္။ 

 ေျမဆီလႊာ တိုက္စားမႈမွ ပါ၀င္လာေသာ သတၱဴ  မ်ားေၾကာင့္ ငါးမ်ား၏ ပါးဟက္ ပ်က္စီးမႈမ်ားျဖစ္ကာ အသက္ရႈရန္ အခက္အခဲျဖစ္ၿပီး ေသဆံုးၾကရသည္။

သစ္ေတာမ်ားပ်က္စီးျခင္း

သစ္ပင္ သစ္ေတာမ်ားသည္ ေလထဲတြင္ေမ်ာပါလာသည့္ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းေစေသာ ျမဴ မႈန္၊ ျဒပ္မႈန္မ်ား က်ေရာက္သျဖင့္ ဧရိယာက်ယ္ျပန္႔စြာ တျဖည္းျဖည္းေျခာက္ေသြ႕ေသဆံုးေနသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရ ပါသည္။

 ေျမဆီလႊာတြင္ရွိေသာ ေျမၾသဇာမ်ားကို အက္ဆစ္မ်ားမွ ေခ်ဖ်က္သျဖင့္ သစ္ပင္မ်ား အာဟာရ ေခါင္းပါးမႈကို ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအခါ သစ္ပင္မွ သစ္ရြက္မ်ား တျဖည္းျဖည္း က်ဲပါးလာပါသည္။ ထို႕ေနာက္ သစ္ပင္၏ ပင္စည္မ်ားတြင္ ကပ္ပါးမႈိမ်ား က်ေရာက္၍ သစ္ေတာ သစ္ပင္မ်ားကို ပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈျဖစ္ေစပါသည္။

ေရညႇိပင္မ်ားသည္ အက္ဆစ္ဒဏ္ကို ခံႏိုင္မႈနည္းပါးေသာ သစ္ပင္မ်ားျဖစ္ပါသည္။ 

အကယ္၍ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈ မရွိေသာ ေနရာတြင္ အပင္တို႔သည္ ႀကီးထြားရွင္သန္ ေပါက္ေရာက္ေသာ္လည္း ေလထုညစ္ညမ္း၍ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈရွိပါက ေရညႇိပင္မ်ား ေသဆံုးေနသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ၎ေဒသတြင္ အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈအေျခအေနကို သိရွိႏိုင္ပါသည္။

အက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈေၾကာင့္ လူသားတို႔ ျပဳလုပ္ဖန္တီးထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။

သက္ရွိလူသားမ်ားသည္လည္းအက္ဆစ္ျဖစ္ထြန္းမႈ၏ဆိုးက်ိဳးမ်ားခံစားေနၾကရပါသည္။

 ေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ လူသားမ်ားသည္ အသက္ရႈလမ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျပႆသနာတစ္ရပ္ျဖစ္ေသာ ပန္းနာရင္ၾကပ္ ေ၀ဒနာ၊ အဆုပ္ေရာဂါႏွင့္ ခဲဆိပ္သင့္သည့္ ေ၀ဒနာတို႔ကို ခံစားၾကရသည္။

 Source : မိုးေလ၀သႏွင့္ဇလေဗဒ ညႊန္ၾကားမူဦးစီး႒ာန

Share on Google Plus

About Ko Aung

This is a short description in the author block about the author. You edit it by entering text in the "Biographical Info" field in the user admin panel.